Diversiteit aan woonvormen
Kangoeroewoningen, mantelzorgwoningen, ecologische woongroepen, levensloopgeschikte woningen, gestippeld wonen, thuishuizen ….een greep uit de woonvormen die momenteel voor ouderen en andere groepen bestaan. De variëteit aan woonvormen is de afgelopen decennia enorm toegenomen. Tussen zelfstandig wonen en het verpleeghuis is een scala aan voorzieningen en mogelijkheden ontstaan. Deze grote diversiteit aan woonvormen sluit aan bij de diverse woonwensen van ouderen. Het aanbod volgt deze vraag, maar ouderen nemen steeds vaker zelf het heft in handen om -samen met aanbieders- hun eigen woon(zorg)arrangement te creëren.
Oost west, thuis best
Een aantal factoren is van invloed geweest op de woonwensen van ouderen. Het aantal ouderen met een eigen (koop)woning is gestegen, het opleidingsniveau is toegenomen, het welstandsniveau is gestegen en huishoudens zijn meer divers geworden (meer alleenstaanden door toenemende levensverwachting van mannen, toename van echtscheidingen, meer huishoudens met minder kinderen en op latere leeftijd). Deze factoren leiden tot andere eisen en wensen. Ouderen in eigen eengezinswoningen zijn minder geneigd te verhuizen. Ouderen zijn geen fervente verhuizers. Pas als er een sterke noodzaak ontstaat, gaan zij op zoek naar een andere woning. Behoefte aan zorg en veiligheidspeelt dan vaak een belangrijke rol. Het liefste wonen ouderen zelfstandig in hun eigen woning, in hun vertrouwde buurt.
Het kán ook, langer thuis wonen
Allerlei voorzieningen maken het thuiswonen ook mogelijk. Thuiszorg, zorgsteunpunten een soepelere regelgeving zorgen ervoor dat intensieve zorg ook thuis geboden kan worden. Woningaanpassingen (zoals drempels verwijderen, tweede trapleuning, op iedere verdieping een toilet), adequaat toewijzingsbeleid en technologische vernieuwingen (domotica) zorgen ervoor dat ouderen steeds passender kunnen wonen.
De opkomst van woonservicegebieden levert een belangrijke bijdrage aan wonen, welzijn en zorg op maat. Een woonservicegebied is een wijk in een stad of dorp waar kwetsbare mensen als ouderen en gehandicapten zo zelfstandig mogelijk wonen, Gemeenten, corporaties, zorgorganisaties en welzijn- en bewonersorganisaties werken in woonservicegebieden samen om tot een goed afgestemd aanbod te komen. Daarnaast zijn er allerhande gemaksdiensten gekomen, initiatieven van aanbieders vanuit wonen, zorg en welzijn of particulieren, zoals maaltijdenservice, hulp bij schoonmaken, administratie, buurt- en ruilprojecten en klussendiensten. De VROM-raad noemt deze toenemende vraag naar comfort en gemak: ‘verdienstelijking van het wonen’.
Mobiliteit is toegenomen
Ouderen zijn mobieler dan vroeger. Meer ouderen hebben een rijbewijs (Hooimeijer). Ook zijn er meer mogelijkheden voor vervoer, zoals vervoer op maat, buurtbussen, boodschappenbussen. De scootmobiels, rollators en geavanceerde rolstoelen zijn niet meer uit het straatbeeld weg te denken. Deze vervoersmiddelen leveren een bijdrage aan de zelfredzaamheid van ouderen, aan de mogelijkheid tot participatie van ouderen.
Kortom: er is op het gebied van het zelfstandig wonen en mobiliteit meer mogelijk. Toenemende gevoelens van eenzaamheid, druk op mantelzorgers en het niet altijd bereiken van kwetsbare groepen behoeven wel aandacht in de toekomst.
